SMOG JEST WOKÓŁ NAS (styczeń-marzec 2019)
Czym jest smog?
Smog jest nienaturalnym zjawiskiem atmosferycznym, które polega na współistnieniu związków chemicznych oraz pyłów w naszej atmosferze.
Powstaje w bezwietrzne dni z wysokim ciśnieniem atmosferycznym w okresie od późnej jesieni do wczesnej wiosny.
Zagraża naszemu zdrowiu i życiu, gdyż oddychając pobieramy nie tylko życiodajny dla nas tlen, ale również wszystkie znajdujące się w powietrzu pyły i zanieczyszczenia.
SMOG to połączeniem dwóch angielskich słów: smoke (dym) i fog (mgła).
Najgroźniejsze dla naszych organizmów są:
PM2,5, PM10 i benzo(a)piren.
PM2,5 i PM10 są tzw. pyłami zawieszonymi.
Liczby znajdujące się w indeksach oznaczają ich wymiary w mikrometrach.
O ile z usunięciem PM10, ze względu na rozmiar (ok. jedna piąta grubości włosa),
organizm ludzki może sobie jeszcze poradzić,
o tyle cząstki PM2,5 łatwością przedostają się do krwi, a wraz z nią do najważniejszych organów.
Benzo(a)piren to rakotwórczy związek chemiczny wykazujący dużą toksyczność przewlekłą, ponieważ potrafi kumulować się w organizmie.
Skąd się bierze smog?
W tym miejscu przyszła pora na obalenie pewnego mitu.
Przemysł, transport drogowy, energetyka, rolnictwo w dużo mniejszym stopniu wpływają na zanieczyszczenie powietrza.
Głównym źródłem smogu są gospodarstwa domowe, w których spalanie złej jakości węgla, drewna , śmieci, muł
i miał węglowy odbywa się w kotłach starego typu i kominkach!
W wielu krajach Unii Europejskiej miał i muł uważany jest za odpad przy wydobyciu węgla i nie jest sprzedawany.
Również piece węglowe muszą spełniać odpowiednie normy.
W Polsce nie ma norm dla sprzedawanych pieców i węgla pod kątem emisji zanieczyszczeń.
Podczas wyżowej pogody dymy i pyły zamiast płynąć do góry, rozprzestrzeniają się poziomo oraz w dół i zostają przy powierzchni ziemi.
Tam gdzie kończy się warstwa zanieczyszczeń, zaczyna się warstwa inwersyjna, czyli termiczna warstwa hamująca.
Działa ona jak „czapa”, która trzyma pyły, by nie rozprzestrzeniały się do góry. Jeżeli nie ma wiatru, to pyły stoją w miejscu.
Smog a zdrowie
Smog zwiększa ryzyko na zachorowania na wiele chorób, takich jak astmę, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc i zapalenie dróg oddechowych.
Szczególnie narażone są dzieci i osoby starsze.
Według szacunkowych danych Światowej Organizacji Zdrowia, przyczyną 15% wszystkich zgonów z powodu raka płuc
jest zanieczyszczone powietrze.
Z powodu smogu rośnie również ryzyko zachorowania na nowotwory pęcherza moczowego, mózgu i szyjki macicy,
udar mózgu, choroby niedokrwienia serca i zawał serca.
Zależność jest widoczna: im więcej smogu, tym ryzyko zachorowania na różne choroby rośnie.
Wdychanie zanieczyszczonego powietrza można poczuć na sobie bardzo szybko.
Z tego powodu pojawiają się problemy z oddychaniem, bóle głowy, podrażnienie oczu, nosa i gardła.
Szacuje się, że przyczyną 45 tys. przedwczesnych zgonów w Polsce jest smog, a zanieczyszczenie powietrza
jest jednym z głównych czynników wpływających na zdrowie.
Krakowskie badania wskazują,
że kobiety, które w ciąży oddychając powietrzem zanieczyszczonym pyłami i benzo(a)pirenem,
rodzą dzieci o niższej wadze, mniejszym wzroście, mniejszym obwodzie głowy i mniejszej pojemności płuc.
Dzieci te mają niższy iloraz inteligencji i są mniej odporne na infekcje.
Istnieje większe ryzyko, że zachorują na astmę.
Jak się bronić przed smogiem?
źródło: http://smog.edu.pl/materialy-kreatywne-inf
Nasze działania edukacyjne
Smog to na tyle poważne zagrożenie dla ludzi i całego środowiska, że bardzo ważne jest zwiększenie świadomości
o potrzebie ochrony środowiska naturalnego oraz o skutkach nadmiernego zanieczyszczania środowiska.
W Szkole Podstawowej nr 74 w Poznaniu już w zeszłym roku szkolnym uczniowie klasy 3a mieli okazję uczestniczyć
w pięciu lekcjach prowadzonych przez nauczyciela przyrody i chętnych uczniów z klasy 5a
w ramach edukacyjnej kampanii społecznej Programu Edukacyjnego Fundacji PGNiG
„Rodzice i dzieci, powietrze bez śmieci ”.
Program skierowany do dzieci z klas 1-3 szkół podstawowych
wprowadzał w tematykę powietrza, jego zanieczyszczeń, smogu oraz uczył sposobów walki i radzenia sobie z nimi.
W tym roku szkolnym chętni uczniowie z klas I – VIII wzięli również udział w konkursie rysunkowym pod tytułem
„Smog oczami dziecka” w ramach kampanii „Nie rób siary. Daj oddychać”
zorganizowanym przez Kreatornię na zlecenie Urzędu Miasta Poznania w Poznaniu.
Spośród wszystkich prac 6 zostało nagrodzonych nagrodą główną oraz przyznano 2 wyróżnienia.
Edukacyjna Sieć Antysmogowa
Edukacyjna Sieć Antysmogowa (ESA) jest programem informacyjnym propagującym ideę czystego powietrza
działającym przy wsparciu Państwowego Instytutu Badawczego NASK i Polskiego Alarmu Smogowego.
Celem programu jest upowszechnianie wiedzy na temat znaczenia czystego powietrza
dla zdrowia i wpływu codziennych działań na jego jakość.
W szkołach, które uczestniczą w tym projekcie, m. in. w Szkole Podstawowej nr 74 przy ul. Trybunalskiej,
zostały zamontowane mierniki zewnętrzne określające jakość powietrza,
w tym zawartość PM2,5 i PM10, a także inne czynniki atmosferyczne: temperatura, wilgotność i ciśnienie.
Zebrane dane są gromadzone i udostępniane przez Internet pod adresem:
https://esa.nask.pl/school/213
, a w szkole prezentowane na ekranie wyświetlacza.
źródło: https://esa.nask.pl/school/213
Opraco Będzie towicz Edyta Utnicka
nauczycielki Szkoły Podstawowej nr 74 w Poznaniu